نويسنده: علی اندیشه

جدای از دیدگاه‌های ذکر شده فوق، در جواب این سوال‌ها که چه پیشرفت‌هایی در سال‌های آینده در علم و صنعت پدید خواهد آمد و بر اثر آن زندگی مردم چه تغییراتی خواهد کرد،‌ کارشناسان غالبا بر این عقیده بودند که صنعت اطلاعات و ارتباطات با سرعت بیشتری توسعه خواهد یافت و تا سال 2013 بخش‌های جدید زیادی از زندگی را فراخواهد گرفت؛ در خانه‌‌های مجهز، رايانه حکومت خواهد کرد و نور و حرارت و تهویه، تحت کنترل و هدایت خودكار قرار خواهد گرفت. رسانه‌‌هاي چند منظوره در منازل مستقر خواهد شد و مثلا باعث خواهد شد که مسافرت‌ها صورت دیگری به خود بگیرد و مسابقات ورزشی با زنده‌ترین تصاویر دریافت شود. شبکه‌های ارتباط رايانه‌اي در بسیاری از منازل، نه تنها کار ارتباطات پستی و بانکی را به عهده خواهد گرفت، بلکه خرید‌های روزانه را هم از فروشگاه‌های رايانه‌اي که شبانه‌روز باز خواهد بود، انجام خواهد داد. پرداخت‌ها هم با پول دیجیتالی خواهد بود. تمام کارشناسان نظر‌سنجی "دلفي"، این تغییرات را قبل از سال 2010 ممکن دانسته‌اند.
دانشمندان فوق، در یک زمینه دید منفی و توام با نگرانی ابراز داشته‌اند و آن کم شدن ارتباط و تماس اجتماعی بر اثر رواج و توسعه پدیده‌ "کار از راه دور" است، که در 15 سال آینده ممکن خواهد شد. بسیاری از کارمندان شرکت‌ها و ادارات، کار‌های خود را در منزل و از طریق رايانه انجام خواهند داد و گاهي به محل کار خود مراجعه خواهند کرد. از طرف دیگر، از طریق تلویزیون‌های صفحه صاف دیواری بزرگ با همکاران ارتباط خواهد داشت و یکدیگر را خواهند دید. اطلاعات لازم هم از طریق ارتباط تصویری چند منظوره ‌ ـاینترنت مطمئن و پرتوان نسل دوم ـ به دست خواهد آمد و یک ارتباط کابلی با باند وسیع، زیر‌ساختار فنی لازم را در اختیار قرار خواهد داد.
کارشناسان در زمینه علوم پزشکی از پیشرفت‌های مهم و اساسی خبر می‌دهند. به طور مثال معالجه بیماری‌هایی مثل ایدز و سرطان که تا به حال غیرقابل علاج مانده‌اند، ممکن خواهد شد. یک‌ آمپول موثر مصون‌سازی –واکسن- در مقابل ایدز، در کشور‌های مبتلا به این بیماری در جهان سوم به کار گرفته خواهد شد. مبتلایان به بیماری قند خواهند توانست با استفاده از قرص یا شربت انسولین، از مشکلات و ناراحتی‌های تزریق رهایی یابند. در مورد شکستگی استخوان‌ها ابزار‌هایی برای تثبیت محل شکستگی از جنس مواد مصنوعی بی‌ضرر و قابل جذب در بدن و حتي با خاصیت درمانی، به بازار خواهد آمد. متخصصان همچنین نقش روبات‌ها را در کار پزشکی آینده بسیار مهم پیش‌بینی می‌کنند. این دستگاه‌ها در سال 2013 در درمانگاه‌ها و مراکز پرستاری مستقر خواهند شد و آماده مراقبت از بیماران و پیران و معلولان و کمک به آنها خواهند بود. حتی روبات‌ها از طریق هدایت از راه دور با فرمان یک جراح‌، خواهند توانست روی تخت بیمارستان، اعمال جراحی انجام دهند.
پیروزی‌های بیشتر را متخصصان علم ژنتیک وعده می‌دهند. ابتدا تهیه واکسن‌ و دارو برای معالجه دام و سپس برای معالجه انسان مورد نظر است و البته در سال‌های شروع قرن جدید، مواد غذایی تهیه شده از فرآورده‌های ژنتیکی هم به میزان زیاد در فروشگاه‌ها وجود خواهد داشت. به نظر کارشناسان نظر‌سنجی "دلفي" با وجود اقدامات زیاد برای جلوگیری از افزایش جمعیت، این افزایش‌ها متوقف نخواهد شد، و در مقابل آن، سهم مواد غذایی‌ تولید شده و یا کمک گرفته از طریق فناوری‌های علم ژنتیک در کل آمار تجارت کلان در 15 سال آینده، از 30 درصد بیشتر نخواهد بود (یعنی باز هم کمبود غذا خواهیم داشت.م).
اما مهم است که بدانیم نظرات دانشمندان شرکت‌کننده در نظر‌سنجی "دلفي" نسبت به آینده واقعی دارای چه ضریب اطمینانی است. متخصصان موسسه "ISI" جواب می‌دهند که هدف از این نظر‌سنجی‌ها و نظر‌دهی‌ها، ارائه غیب‌گویی و پیشگویی‌های پیامبرانه نیست، بلکه فقط به این امید است که جهت‌گیری‌های فناوري و صنعت را که از نظر توسعه اقتصادی و اجتماعی و زندگی جمعی و حفظ محیط زیست سالم در آینده بسیار مهم هستند، زود‌تر از وقت بشناسند. فقط از این طریق است که می‌توان درباره این که توسعه باید در کدام جهت‌ها تقویت شود و در کدام جهت‌ها متوقف گردد، تصمیم منطقی گرفت. قبل از هرچیز، دیدگاه‌هایی که تحقق یافتن آنها در نظر دانشمندان خیلی دیر صورت خواهد گرفت و یا اصلا روی آنها نمی‌توان حساب کرد، نیاز به تحقیق و بررسی بیشتر دارند و به همین دلیل اظهار‌نظر و پیشگویی درباره آنها مطمئن و نزدیک به واقعیت نخواهد بود. با توجه به این اوضاع و احوال، سوال اصلی این است که: جهان سال 2025 چگونه جهانی خواهد بود؟
دفن مردگان در فضا می‌تواند به صورت یک "مد" درآید. استقرار یک ایستگاه فضایی در مداری نزدیک به زمین می‌تواند هدف جالبی برای یک مسافرت کوتاه مدت ولی گران قیمت باشد. اولین سفینه سرنشین‌دار به سوی مریخ در پرواز است. اجاره روبات‌های آماده کار و قابل برنامه‌ریزی برای کار‌های منزل و باغ، ‌ممکن خواهد شد. پوشش بیرونی خودرو‌ها از مواد مصنوعی که تولید برق، ذخیره گرما و ایجاد نور خواهند کرد، خواهد بود و یا قادر خواهد بود که هوا را از مواد آلاینده تصفیه کند. کاری که در زمینه حفظ محیط زیست، نوآوری مهمی خواهد بود. اطلاعات درباره سیستم ایمنی بدن به آنجا خواهد رسید که انواع آلرژی‌ کاملا بهبود‌پذیر خواهد شد و هدایت جریان الکتریسیته در شبکه سلول‌های اعصاب و مغز، راه را برای ساختن چشم مصنوعی هموار خواهد کرد. بسیاری از کارشناسان حتی معتقدند که در سال 2025 بشر قادر خواهد بود موجودات زنده را به حالتی شبیه حالت خواب زمستانی درآورد و آن را برای مدت طولانی ذخیره نماید.
بعضی از دیدگاه‌های ارائه شده در گزارش‌ دلفی که به 30 سال دوم قرن آینده معطوف شده‌اند، امروز از نظر ما جنبه "آرزویی و خیالی" دارند. مثلا رايانه‌اي که با یک سری کار‌های الکتریکی و الکترومغناطیسی به "حافظه" نفوذ می‌کند و به اطلاعات نهفته در مغز انسان دست می‌یابد. البته رسیدن به این مرحله را پنجاه درصد از متخصصان غیرممکن دانسته‌اند، همچنین یافتن ماده‌ای که در درجه حرارت عادی محیط طبیعی خاصیت ابررسانا‌ها را داشته باشد، با شک و تردید تلقی شده است. ساخت موجوداتی مصنوعی (سیستم‌های صنعتی) نیز که همانند موجودات زنده خود‌زا باشد و بتواند مانند خود را به وجود بیاورد، تا سال 2025 ممکن نخواهد بود.
تقریبا تمام متخصصان و اهل فن حوزه انرژی، "ترکیب هسته‌ای" را به عنوان یک منبع جدید و پایان‌ناپذیر تامین انرژی، به آینده‌ای دور‌تر محول می‌کنند و تاسیس راکتور‌های مطمئن و کارآ از این نوع را بسیاری از متخصصان، بعد از سال 2025 ممکن می‌دانند. البته بیشتر از یک چهارم آنها حتی معتقدند که چنین راکتور‌هایی هیچ‌وقت ساخته نخواهد شد.

به احتمال زیاد شما هم از کابل‌ها و فیش‌هایی که در اتصال باند‌ها دست و پا گیر هستند، دل خوشی ندارید. اگر به این مسئله به چشم یک مشکل بنگریم، پس باید برای آن فکری کرد. 
شرکت "لنکو" در پی ساخت بلندگو‌هایی است که می‌تواند دنیای باندها و بلندگوهای کنونی را تکان سختی بدهد. این شرکت که در زمینه وسایل الکترونیکی از قبیل تبلت و ساعت و گجت‌های هوشمند با تلاش نشان داده و دارای تاریخچه نسبتا خوبی ‌است، این بار کار خود را توسعه داده و پا به دنیای موسیقی و پخش صدا گذاشته است.
لنکو در تلاش ساخت بلندگو‌هایی به نام "پلی لینک" است که با آنها می‌توان یک سیستم بی‌سیم صوتی چند اتاقه را به‌وجود آورد که با پلت فرم هوشمند شرکت "کوآلکام" به نام "آل پلی" قابل اجرا است.
پس از اینکه با اتصال باندها یک سیستم صوتی درست کردید، برای کنترل آنها کافی است نرم‌افزار "آل پلی" را روی گوشی هوشمند نصب کرده و شروع کنید. همچنین این برنامه توانایی کنترل باندها به صورت تکی یا همه باهم را به شما می‌دهد. 
به گفته مدیر بازاریابی اين ‌شرکت: "‌این وسیله تلاش می‌کند تا بهترین تجربه صوتی ممکن را ارائه دهد و توسط فناوري آل پلی اتصال نامحدودی را به‌وجود ‌آورد."
شرکت کوآلکام که یک شرکت فناوری و تجهیزات ارتباطی و مخابراتی است پروژه‌ای به نام "AllJoyn" را در دست تحقیق و اجرا دارد. 
این پروژه یک پلت فرم منبع باز است که تلاش دارد تمام وسایل خانه را به صورت هوشمند به هم متصل کرده و کنترلش را به دست شما بدهد و آل پلی تنها بخش صوتی این پروژه است که امکان کنترل صوت خانه را برعهده دارد. 
البته تا جایی که خبر داریم هم اکنون فقط همین بخش صوتی طراحی شده است و کوآلکام امیدوار است در سال 2015 بخش کلانی از این سیستم را وارد خانه‌ها کند. سیستم‌هایی شامل کنترل ماشین ظرف‌شویی و لباس‌شویی و تلویزیون و یخچال فریزر به وسیله تنها یک کنترل.
از دیگر قابلیت‌ها باید اتصال به ایستگاه‌های اینترنتی رادیو‌های مختلف را ذکر کرد. اگرچه این فناوري هم اکنون در دسترس نیست، اما به گفته مدیران "لنکو" تا سپتامبر همین سال به قفسه فروشگاه‌های انگلستان خواهد رسید. اینکه چه موقع به ایران برسد نمي‌دانيم.

"لیلیان آنکومی" به ما می‌گوید که مطالعه ژن‌ انسان چگونه به‌طور اساسی موجب ازدیاد طول عمر افراد می‌شود.
نظرتان درباره داشتن عمر طولانی چیست؟ آیا دوست دارید بیش از صد‌سال عمر کنید؟ این سوالی است که همه ما ممکن است درباره آن فکر کنیم. در ماه‌های اخیر برخی از پیشگامان این رشته اعلام کرده‌اند که توجه خود را بر یافتن ژنی که کمک کند عمر طولانی‌تری داشته باشیم، معطوف کرده‌اند.
هدف مورد نظر آنان درمان کردن بیماری‌هایی است که در دوران پیری بر زندگی ما اثرگذار است. دانشمند پیشگامی که با مطالعات خود به ما در داشتن عمر طولانی‌تر کمک می‌کند "کریگ ونتر" نسل‌شناس انسان‌دوست و کارآفرینی است که در پروژه‌ بررسی ژنوم انسان فعال است. ونتر از اولین کسانی است که اطلاعات علمی ژنتیکی‌اش در سال 2011 منتشر شد.
او در ماه مارس سال 2011 اعلام کرد که آخرین پروژه‌اش نیاز به سرمایه‌ای هفتاد میلیون دلاری دارد تا بتواند شرکتی جدید با نام "شرکت طول عمر انسان" يا اچ‌ا‌‌ل‌آي تاسیس کند.
البته ونتر در این کار تنها نیست. در ماه سپتامبر 2013 "لری پیج" مدیر عامل گوگل اعلام کرد که "آرت لوینسن" را به عنوان مسئول "ژنتیک طول عمر" شرکت در کالیفرنیا (کالیکو) منصوب کرده است.

مسئولیتی بزرگ
دو شرکت کالیکو و اچ‌ا‌‌ل‌آي، شرکت‌هایی نوپا با افکار متهورانه هستند. این موضوع به ویژه زمانی که متوجه می‌شویم تعداد انگشت‌شماری بیمار تحت آزمایش‌های مبتنی بر تحقیقات ژنومی قرار گرفته‌اند، قابل تامل‌تر است.
فعالیت این شرکت‌ها این سوال را پیش می‌آورد که چگونه می‌‌خواهند از پیر‌ شدن انسان‌ها پیشگیری کنند؟ و درمان پیری چگونه خواهد بود؟
شرکت اچ‌ا‌‌ل‌آي کار خود را با خرید دو دستگاه پیشرفته تنظیم توالی ژن از یک شرکت انگلیسی آغاز کرده است. این کار با مرتب کردن ژنوم 40 هزار نفر شروع شده و تا یکصد هزار نفر در سال افزایش خواهد یافت. شرکت اچ‌ا‌‌ل‌آي امیدوار است که به صورت همزمان بتواند نوعی باکتری بسیار ریز را که در بدن انسان زندگی می‌کند دسته‌بندی و توالی سوخت‌وسازي آن را مشخص کند و از این طریق اطلاعات ژنتیکی بیوشیمیایی بدن را به دست آورد.
مسئولیت بسیار بزرگی است ولی ونتر اطمینان دارد که این شیوه جمع‌آوری داده‌های ژنتیکی به بزرگ‌ترین سوال زندگی و مرگ بشر پاسخ خواهد داد و دوران جدیدی را در علم پزشکی به وجود خواهد آورد.
او می‌گوید؛ ما با این روش ممکن است به درک بهتری از چگونگی افزایش طول عمر انسان برسیم. البته اگر همه آنچه که به دست می‌آوریم توالی ژن‌ها می‌بود من وقت و سرمایه خود را صرف این کار نمی‌کردم.
امکان بالقوه موجود این است که ما گرایش‌های ژنتیکی خود برای بیماری و سلامت بدن را به صورت واقعی‌تری بفهمیم. فکر می‌کنم برای اولین بار در طول تاریخ می‌توانیم به این سوال عمومی پاسخ دهیم که "چه تفاوتی بین طبیعت و سرشت ما و پرورش ما وجود دارد؟"
دکتر "اسکات لیپمن" مسئول مرکز سرطان‌شناسی "مور" در دانشگاه کالیفرنیا می‌گوید: "آغاز این دو موضوع با فاصله چند ماه از یکدیگر هیچ دلیلی برای همانند بودن آنها نیست."
مرکز مور از هر بیمار سرطانی که خودش اجازه دهد توالی ژنوم و تومور‌های سرطانی‌اش را مشخص می‌کند. از آنجا که توالی اولین ژنوم‌های انسانی در سال 2011 مشخص شد سرعت پیشرفت در این زمینه قابل توجه بوده و اکنون محققان سرطان‌شناس این مرکز در صدر پیشگامان این علم در آینده هستند.
لیپمن توضیح می‌دهد که ما در حال حاضر در دورانی به سر می‌بریم که دوران دگرگونی برای بیماری سرطان خواهد بود. دورانی مشابه دوره پیشگامان آغاز اینترنت در دهه 1990.
ما ژنوم را می‌فهمیم و فناوری گسترده به ترتیب در آوردن ژنوم‌ها به ما اجازه می‌دهد که این کار را خیلی سریع‌تر و ارزان‌تر از قبل انجام دهیم.
کاری که در گذشته انجام آن 15 تا 20 سال طول می‌کشید، اکنون در مدت یک تا دو سال انجام می‌شود. پیشرفت فعالیت در زمینه سرطان بسیار سریع است و این سرعت پیشرفت فقط بخش کوچکی از یک کار بسیار بزرگ است.
براساس گزارش سازمان جهانی سلامت، سرطان در سال 2011 سومین عامل مرگ و میر در جهان بوده است و یک هفتم کل آمار مرگ را در دنیا شامل می‌شود و در بسیاری از موارد بیماری کشنده سرطان با پیری همراه بوده است. شرکت اچ‌ا‌‌ل‌آي در نظر دارد از داده‌های مربوط به ژنوم‌ها که از توالی آنها به دست آمده است، برای شناسایی و تحلیل ژن‌های عامل سرطان استفاده و روش‌های درمانی بالقوه جدیدی را بیابد.
دکتر "رازل کرز راک" از پزشکان مسئول در مرکز مور که روش‌های دیگری که دسته‌بندی ژن‌ها می‌تواند در علم پزشکی ایجاد کند را مشاهده کرده است می‌گوید: به ترتیب درآوردن ژن‌ها فقط یک خط مقدم از راه‌های مقابله با پیری است.
او می‌افزاید: در حال حاضر ما افراد دارای سرطان‌های گوناگون را با یکدیگر مقایسه و در کنار هم قرار می‌دهیم. این کار تا حد كمي مفید بوده است و با استفاده از این تکنیک دست یافتن به برش بزرگ‌تری از وضعیت این افراد بسیار سخت است.
علت آن است که مثلا یک صد نفر بیمار مبتلا به سرطان ریه ممکن است هر کدام به دلیل نوعی متفاوت از غیر طبیعی بودن وضعیت داخلی بدن دچار این بیماری شده و سرطان در بدنشان رشد کرده باشد. و فقط بدن بخش کوچکی از آنها ممکن است به درمان واکنش مناسب داشته باشند.
ما در گذشته نمی‌توانستیم بین بیمارانی که به روش درمان پاسخ مثبت می‌دادند و بیمارانی که شیوه درمانی در آنان عوارض جانبی ایجاد می‌کرد، تفاوتی قائل شویم. توالی و ترتیب‌بندی ژنی به ما این اجازه را می‌دهد که روش درمان بیماران را براساس ویژگی‌های فردی و ژنتیکی هر بیمار تعیین ‌کنیم و این کار پایه درمان انحصاری هر بیمار است. من عقیده دارم که درمان انحصاری در تمام زمینه‌های پزشکی گسترش خواهد یافت و زمینه بالقوه بسیار زیادی در این راه وجود دارد.
موضوع امیدوار‌کننده این است که آنچه شرکت اچ‌ا‌‌ل‌آي در مورد سرطان فرا می‌گیرد، می‌تواند در بیماری‌های دیگری نظیر دیابت، چاقی، قلبی،کبد و جنون نیز کاربرد داشته باشد. اما یافتن راه‌های درمان این بیماری‌ها ممکن است برای افزایش طول عمر کافی نباشد. علاوه بر این گمان می‌رود که حتی اگر راه درمان سرطان را پیدا کنیم و قبل از آن مردم بر اثر بیماری دیگری از دنيا نروند، این روش فقط چند سال به افزایش متوسط طول عمر افراد کمک می‌کند.
به گفته ونتر به همین دلیل یافتن راه درمان فقط یک نوع بیماری ـ مانند سرطان که تهدید بزرگی برای سلامت انسان‌ها است ـ هدف نهایی شرکت اچ‌ا‌‌ل‌آي نیست.
وی می‌افزاید: درحالی که هر یک از ما روزی به دلیلی از دنیا خواهیم رفت، عامل سن بالا اولین زنگ خطر برای ابتلا به هر نوع بیماری و از بین رفتن است.
در چند دهه اخیر متوسط طول عمر انسان افزایش یافته است و تعداد کمتری از مردم بر اثر ابتلا به سرطان و بیماری‌های قلبی از دنیا می‌روند، ولی تعداد بیشتری با بیماری‌های نظیر جنون که بر کیفیت زندگی اثر می‌گذارد، زنده می‌مانند. و من این نوع زندگی را الزاما طول عمر توام با سلامت نمی‌نامم. بنابراین هدف فقط افزایش طول عمر نیست، بلکه هدف افزایش طول عمر همراه با سلامتی برای افراد است.

ژن‌های معیوب
سازوکار اصلی کنترل‌کننده پیری انسانی بسیار پیچیده است. آنچه ما درباره عوامل ژنتیکی پیری می‌دانیم از مطالعات مربوط به افراد یک خانواده، دوقلو‌ها و کسانی که بیش از یک صد سال عمر می‌کنند، به دست می‌آید.
عمر طولانی داشتن در خانواده، والدین و برادران و خواهران افرادی که بیش از صد‌سال عمر می‌کنند، بیشتر به چشم می‌خورد و متوسط طول عمر این افراد بیشتر از متوسط طول عمر سایر مردم است.
محققان از مطالعه این‌گونه خانواده‌ها و تحقیق بر روی ژنوم آنها برای تنوع‌های کوچک ژنتیکی که غالبا در مردمانی با نوعی بیماری خاص اتفاق می‌افتد، به این نتیجه رسیده‌اند که مواد پروتئینی در طول عمر آنان موثر بوده است و پی برده‌اند که یک تنوع ژنتیکی در ژن آپو ئي پروتئین E عامل اصلی خطر آغاز حمله آلزایمر در افراد است.
زیست‌شناسان با دستکاری این نوع از ژن‌ها توانستند طول عمر موش را تا پنجاه درصد افزایش دهند. این کار به لحاظ ژنتیکی سبب شد که موش بیشتر زنده بماند، کمتر انرژی و توان خود را از دست بدهد و دیر‌تر دچار بیماری شود.
هنوز نمی‌دانیم که آیا ژن‌های انسانی مشخص شده و به ترتیب درآمده توسط اچ‌ا‌‌ل‌آي را نیز می‌توان دستکاری کرد یا نه. اما دکتر "خوا پدرو" از دانشگاه لیورپول می‌گوید: داده‌های به دست آمده توسط اچ‌ا‌‌ل‌آي امکان مناسبی را برای آغاز حرکت جهت فهمیدن این موضوع فراهم کرده است. در موش مي‌توانيم تمام جنبه‌هاي مولكولي پيري، سلولي، طول عمر و بيماري را با دستكاري ژنتيكي به تاخیر بیندازیم. به طور قطع و یقین نمی‌دانیم که این کار در انسان هم امکان‌پذیر است یا نه. ولی به عقیده من هیچ دلیلی وجود ندارد که فکر کنیم نمی‌توان این کار را کرد. به ترتیب و توالی درآوردن ژن‌ها محل  آغاز راه است. عامل ژنی یکی از اصلی‌ترین عوامل بالقوه پیری است و تحلیل علت این اتفاق در سطح گسترده بسیار مناسب است.

از تاریخی که برای اولین بار، بالاترین سرعت یک خودرو بر روی زمین ثبت شد، دقیقا 100 سال می‌گذرد. جایی که "لیدستون هورنستد" با بنز خود توانست رکورد 4/198 كيلومتر بر ساعت را ثبت کند. رکورد کنونی البته متعلق به "اندی گرین" بریتانیایی است که در سال 1997 و با خودرو Thrust SSC موفق به کسب آن شد: 8/1220 كيلومتر بر ساعت! حالا اما طراحان Thrust SSC یک هدف چالش برانگیزتر برای خود برگزیده‌اند: رسیدن به سرعت 1600 كيلومتر بر ساعت. این سرعت شگفت‌انگیز قرار است با خودرویی به نام Bloodhound SSC و در سال 2016 در ‌هاکسکین پن آفریقای جنوبی ‌ثبت شود. جایی که در آن پیستی به طول 2/19 كيلومتر و به عرض 2/3 كيلومتر به همین منظور طراحی و ساخته شده است. 
اولین سوالی که در زمان شروع طراحی این خودرو، ذهن دانشمندان را به خود معطوف کرد، این بود که چگونه آن را روی زمین بند کنیم؟! این موضوع بسیار مهمی ‌است، چرا که در چنین سرعتی، هر خودرویی در خطر بلند شدن از روی زمین قرار خواهد داشت. همان اتفاقی که برای هواپیما اتفاق می‌افتد. یک هواپیمای مسافربری معمولی پس از رسیدن به سرعت 240 كيلومتر بر ساعت از زمین بلند شده یا اصطلاحا "تیک آف" می‌کند. حالا تصور کنید بروز کوچک‌ترین اشتباهی در طراحی وضعیت آئرودینامیک خودرویی که قرار است با سرعت 1600 كيلومتر بر ساعت براند، چه فاجعه‌ای را رقم خواهد زد. چنین فاجعه‌ای قبلا و در سال 1967 برای "دونالد کمپبل" هنگام ثبت رکورد سرعت روی آب رخ داده است. 
اما چه نوع موتوری قادر به رسیدن به چنین سرعتی است؟ مروری بر تلاش‌های قبلی نشان می‌دهد که اولین رکورد ثبت شده در این زمینه به وسیله یک موتور الکتریکی به انجام رسیده است. ولی بیشتر رکوردهای بعدی در نیمه اول قرن اخیر توسط خودرو‌های دارای موتور پیستونی ثبت شده‌اند. همان موتورهای احتراق داخلی که در اکثر خودروهای بنزینی و دیزلی مدرن نیز یافت می‌شوند. ولی این‌گونه موتورها دارای سرعت محدودی هستند: 640 كيلومتر بر ساعت. طبعا برای ثبت رکورد جدید به سرعت و قدرتی بسیار بیشتر از این نیاز است. از این رو نگاه‌ها به سمت موتورهای جت و موشک‌ها دوخته شد. علاوه بر این، به مجرد اینکه سرعت‌ها شروع به افزایش کردند دیگر نمی‌شد مقاومت هوا را نادیده گرفت. پس برای ثبت رکوردهای موفقیت‌آمیز جدید، طراحی آئرودینامیک خودرو‌ها بسیار اهمیت پیدا کرده است.
آئرودینامیک دانشی است که از طریق آن می‌توان جریان‌هاي هوا را در اطراف بدنه اجسام مورد مطالعه قرار داده و نیروهای اعمال شده از این طریق را به بدنه اجسام تعیین کرد. معادلات ریاضی که این پدیده را توصیف می‌کنند، بسیار پیچیده هستند. به همین دلیل تا قبل از ظهور ابررايانه‌ها، تقریبا تمام مطالعات آئرودینامیک از طریق آزمایش‌هاي مبتنی بر تونل باد و موشک انجام می‌شد. ولی هم اکنون با بهره‌گیری از توان بالای پردازندگی ابررايانه‌ها می‌توان این معادلات پیچیده را حل كرده و بر مبنای آنها مدل‌های ریاضی بسیار دقیقی را برنامه‌ریزی کرد که قادرند آزمایش‌هاي تونل باد را با دقت بسیار بالایی شبیه‌سازی کنند. این مدل‌ها قادر هستند هرگونه تحرک و آشفتگی هوا را در فواصل و زمان‌های بسیار کوتاه شبیه‌سازی و اندازه‌گیری نمایند.
دانشمندان طراح Bloodhound SSC درصددند با انتخاب درست ارتفاع دماغه آن تا سطح زمین و اطمینان از این که سرعت جریان هوا در زیر و بالای آن در حالت تعادل است، قسمت جلوی خودرو را روی زمین نگه داشته و جلوی بلند شدن آن را بگیرند.
 آنها همچنین از یک فناوری جدید تحت عنوان "صیقل کاری دلتا" بر روی بدنه خودرو بهره می‌گیرند که باعث می‌شود Bloodhound SSC هنگام رسیدن و عبور از سرعت صوت بتواند در مقابل فشار هوای شدیدی که روی چرخ عقب ایجاد می‌شود، مقاومت كند. بدون استفاده از چنین فناوری‌اي، این خودرو پس از رسیدن به سرعت 9/0 ماخ (90 درصد سرعت صوت) از روی زمین بلند می‌شود، نظیر همان اتفاقی که برای کمپبل در سال 1967 رخ داد. دست‌اندرکاران این پروژه از سال 2007 تاکنون 12 طرح آئرودینامیکی را برای آن تهیه کرده‌اند که این طرح‌ها به مرور تکامل یافته و توانسته‌اند به شیوه آزمون و خطا به هدف نزدیک‌تر شوند. به طوری که هم‌اکنون سازندگان این خودرو به مرحله‌ای رسیده‌اند که کمترین تغییرات در شکل هندسی آن مورد نیاز بوده و هر گونه نیاز به تغییری را می‌توان به سرعت به وسیله مدل‌های رايانه‌اي شبیه‌سازی و بررسي كرد. 
Bloudhound SSC شگفت‌انگیز سال آینده میلادی تحت آزمایش‌هاي اولیه قرار خواهد گرفت و در سال 2016 جهان سرعت، منتظر ثبت رکورد خارق‌العاده آن خواهد ماند.

از آنجایی که مشاغل در حال پیشرفت و هوشمند شدن هستند، باغداری هم از این قاعده مستثنی نیست و فناوری‌هایی برای بهبود بخشیدن و هوشمند کردن آن تولید شده است. 
در این خبر قصد داریم تا شما را با دو نمونه از بهترین فناوری‌های باغداری و کشاورزی آشنا کنیم.
هنگام آبیاری به ویژه در فصل گرما متاسفانه آب زیادی مصرف می‌شود. در جایی که می‌توان با مصرف کمتر از نیمی ‌از همان مقدار آب هدر رفته گیاهان را سیراب کرد. البته پیش از این چاره‌هایی همچون آبیاری قطره‌ای برای حل این مشکل به کار گرفته شده، اما فناوری اکنون راه‌های بهتری دارد.
یکی از این روش‌ها روبات آبپاش هوشمند موسوم به "قطره" است که سازندگانش ادعا می‌کنند این روبات می‌تواند مصرف آب را تا 90 درصد کاهش دهد. این وسیله که مجهز به واي فاي است، به گوشی متصل شده و با نرم‌افزار مخصوص خود کنترل می‌شود.
برای استفاده از این برنامه، گیاهانی که به آبیاری نیاز دارند و همچنین مکان آنها را در باغ یا زمین وارد می‌کنید. بعد از آن وسیله به شکل خودکار و با توجه به اطلاعات آب و هوا و خاک، مقدار و زمان آبیاری مورد نیاز برای هر گیاه را مشخص می‌کند و در زمان مورد نظر شروع به آبپاشی می‌کند. 
"قطره" می‌تواند تا حدود 5/9 متر را آبپاشی کند. حال تعداد استفاده از این روبات به مساحت زمین بستگی دارد.
 همچنین به گفته سازندگانش، این وسیله باعث می‌شود تا به طور میانگین 263 دلار در سال در مصرف آب صرفه‌جویی شود. 
البته قیمت 300 دلاریش زیاد ارزان نیست، اما اگر واقعا بتواند تا 90 درصد مصرف آب را کاهش دهد، خریدنش دور از لطف نیست.
و اما فناوری بعد: 
همیشه یک باغبان خوب و کاردان باید از وضعیت‌هایی مانند وضعیت خاک و آب و اسیدی و قلیایی بودن و دما و... باغ و زمینش آگاه باشد. تا پیش از این کشاورزان و باغبانان مجبور بودند برای بررسی این پارامتر‌ها خودشان دست به کار شوند و خاک و آب را آزمایش کنند. اما اکنون به لطف حسگر‌های هوشمند "ادین"  تمامی ‌اطلاعات لحظه به لحظه به آنها گزارش می‌شود.
این حسگر هنگامی‌که در مکان مورد نظر نصب می‌شود، با گیاهان و محیط آنجا ارتباط برقرار می‌کند و تمامی ‌اطلاعات مورد نیاز مانند پ.هاش خاک، رطوبت، دما، نور خورشید و آب و دیگر پارامتر‌ها را تا 23 متر مربع دقیقه به دقیقه گزارش می‌دهد. 
"ادین" این اطلاعات را به وسیله دیگری که جزء این سیستم است به نام "ابر ادین‌" (Edyn cloud) توسط واي فاي منتقل می‌کند و سپس از این وسیله به گوشی باغبان ارسال می‌شود. (که البته باغبان باید آی فون داشته باشد!) 
همچنین قادر است مانند یک باغبان عمل کند و هشدار‌هایی مانند زمان کود دهی و آبیاری را مشخص کند و ضمنا پایگاه داده‌ای شامل اطلاعات کافی برای بهتر پرورش دادن پنج هزار گیاه گوناگون را نیز دارا است. 
این سیستم هوشمند شامل یک شیر آب هم می‌شود. با نصب این شیر در مکان مورد نظر، سیستم با توجه به اطلاعات دریافتی از زمین، کنترل آبیاری را هم به عهده می‌گیرد. 
این نکته هم قابل ذکر است که می‌توان این سیستم را در حالت اتوماتیک به حال خود رها کرد و یا توسط نرم‌افزاري کنترلش کرد. اگر خواستید یکی از این سیستم‌ها داشته باشید باید 80 دلار برای حسگر‌ها و 160 دلار برای شیر آبیاری پرداخت کنید.
و اما نتیجه اینکه با این روند پیشرفت، به تدریج دست انسان از کنترل همه چیز کوتاه می‌شود و کار به روبات‌های هوشمند واگذار می‌شود. البته می‌توان روی آنها کنترل داشت، ولی دخالت مستقیم در کار کمی‌کم رنگ می‌شود. به هر حال این فناوری‌ها در حال رشد هستند و انسان‌ها برای راحتی بیشتر ناچار به استفاده از آنها هستند.

اگر تاکنون نئاندرتال‌ها (انسان‌های اولیه) را انسان‌های ساده‌ای می‌پنداشتید که هیچ‌گاه از عقل خود استفاده نمی‌کردند و از کمترین روابط اجتماعی و بسیاری از مهارت‌ها بی‌بهره بودند، شاید زمان آن رسیده است تا در نگرش خود نسبت به آنها تجدید نظر کنید. 
نئاندرتال‌ها در حدود ۳۵۰ هزار سال پیش در قسمت‌هایی از اروپا و ۴۰ هزار سال پیش در آسیا زندگی می‌کردند که همزمان با ورود انسان‌هایی که از لحاظ آناتومی‌ تکامل یافته‌تر بودند، منقرض شدند. بنابر گفته محققان این انسان‌ها که از آفریقا آمده بودند از قابلیت‌ها و مهارت‌های بیشتری نسبت به نئاندرتال‌ها برخوردار بودند که از جمله آنها می‌توان به مهارت‌های شکار، ارتباطات، نوآوری و سازگاری با محیط پیرامون خود اشاره کرد. اما در تحقیقی که اخیرا توسط محققان دانشگاه کلرادو صورت گرفته است فرضیات مطرح شده در خصوص نئاندرتال‌ها به چالش کشیده شد. 
پولو ویا که یکی از مسئولان موزه تاریخچه طبیعی دانشگاه کلرادو است، در این خصوص عنوان می‌کند: "‌هیچ‌گونه شواهدی مبنی بر ساده لوح بودن نئاندرتال‌ها وجود ندارد و ما تمامی ‌تلاش خود را به کار بستیم تا نگرش مرسوم نسبت به این موجودات را تغییر دهیم." وی در ادامه خاطرنشان می‌کند شواهد به دست آمده نشان می‌دهد که احتمالا انسان‌های اولیه با گله‌داری از حیواناتی همچون گاومیش، ماموت‌ها و کرگدن‌ها تا زمان مرگ خود بهره می‌بردند و همین امر نشان می‌دهد که نئاندرتال‌ها از قدرت برنامه‌ریزی و ارتباطات گروهی برخوردار بودند. افزون بر این نشانه‌هایی از گِل سرخ که در گذشته‌های دور برای رنگ‌آمیزی بدن مورد استفاده قرار می‌گرفت و همچنین سایر وسایل تزئینی در محل زندگی نئاندرتال‌ها تداعی‌کننده برگزاری مراسم فرهنگی و مرسوم به ‌عنوان یک سیستم ارتباطی نمادین در میان آنها بود. 
و در پایان دکتر ویا اذعان می‌دارد: "محققان نئاندرتال‌ها را هرگز با موجودات عصر خود مقایسه نمی‌کنند، بلکه قیاس را میان آنها و موجودات موفق عصرهای بعدی برقرار می‌کنند که نمی‌تواند منطقی باشد. برای درک بیشتر این موضوع مثال مقایسه عملکرد خودرو‌های فورد را که در اوایل قرن گذشته در اروپا و آمریکا مورد استفاده قرار می‌گرفت و عمکرد خودرو‌های امروزی فراری را در نظر بگیرید و این چنین نتیجه‌گیری کنید که هنری فورد مالک شرکت فورد در مقایسه با اِنزو فراری از دانش و درک کمتری برخوردار بوده است. با اندک تاملی خواهید دریافت که صرف مقایسه میان این دو خودرو به هیچ عنوان منطقی و قابل توجیه نیست، چرا که خودروها و به‌طور کلی هر وسیله و یا موجودی می‌بایست با وسایل و موجودات عصر خود مقایسه شوند." 

بازاریابی‌ گسترده و سنگین حسگر اثر انگشت که توسط سامسونگ برای تلفن هوشمند گلکسی 5 به راه افتاده بود، به آسانی توسط هکرهای کلاه سفید شکسته شد، به طوری‌که با شکستن این قفل هکرها به آسانی و بدون محدودیت به حساب کاربری پی پال می‌توانند متصل شوند. این هک که توسط محققان آزمايشگاه تحقیقات امنیتی واقع در کشور آلمان صورت گرفته است، سرانجام نشان داد که به کارگیری سیستم شناسایی اثر انگشت و سیستم‌های تصدیق هویت که بر مبنای مشخصه فردی یا همان زیست محیطی افراد در دستگاه‌های محاسباتی استفاده می‌شوند، همچنان می‌توانند بی‌فایده باشند. همچنان که طرفداران سیستم‌های بیومتریک از این سیستم‌ها به عنوان ساده‌ترین و در عین حال ایمن‌ترین روش‌هايي که می‌توانند به عنوان جایگزین برای رمزهای عبور از آنها استفاده شود، هکرها با کمترین زحمت در فروشگاه‌های شهروندی، صف اتوبوس‌ها، در حال خوردن غذا در رستوران‌ها به راحتی و با فرصت کامل می‌توانند این قفل‌ها را شکسته و از دستگاه‌های هک شده استفاده کنند. این کشف جدید هفت ماه بعد از آن صورت می‌گیرد که گروه جداگانه‌ای از هکرهای کلاه سفید اقدام به هک کردن سیستم شناسایی اثرانگشت لمسی اپل کردند که در کمتر از 48 ساعت بعد از عرضه رسمی‌ آن توسط اپل صورت گرفت. 
بن چلبس یکی از محققان آزمایشگاه اس.آر.ال در این‌باره می‌گوید: ما منتظر بودیم که سیستم اثر انگشت S5 را بشکنیم. سیستم اثر انگشت جدید S5 قابلیت جدیدی را ارائه نکرده است، به دلیل اینکه روشی که توسط این دستگاه مورد استفاده قرار گرفته از ریسک بیشتری نسبت به دستگاه‌های اندروئید که در بازار موجود است، بهره می‌برد. 
چلبس در ادامه می‌گوید، سیستم جدید سامسونگ یک عقب‌گرد کامل به شمار می‌رود، به دلیل اینکه برعکس آیفون،S5 هیچ سازوكاري ‌برای درخواست رمزعبور، زمانی‌که با تعداد زیادی از اثرانگشت‌های جعلی روبه‌رو می‌شود، را ندارد. به سادگی با راه‌اندازی مجدد این دستگاه هکر این توانایی را دارد تا دستگاه را وادار سازد، تا تعداد نامحدودی اثر انگشت را بدون احتیاج به اینکه رمزعبور را وارد کند، آزمايش کند. اما نگرانی مضاعف‌تری نیز وجود دارد، نفوذگری که موفق به هک کردن اثر انگشت S5 شود، می‌تواند به آسانی به سیستم‌های حساس بانکی یا برنامه‌های پرداخت وجه مانند پی پال متصل شود. چلبس در آزمایشی که انجام داده است موفق شده از سیم اثر انگشت عبور کرده و آن را دور بزند، به طوری‌که دسترسی کامل به حساب کاربری که شامل حجم بالایی از نقل و انتقالات را انجام می‌دهد را پیدا کرده است. 
چلبس در ویدویی که درباره این هک منتشر کرده است می‌گوید شاید بیشترین نگرانی از این بابت است که سامسونگ هیچ چیز، از آنچه که توسط دیگران مورد استفاده قرار گرفته، یاد نگرفته و سعی نکرده است، آنها را بررسی كند. اما این تنها مسئله در مورد گوشی جدید نیست، نه تنها ربایش سیستم تصدیق هویت اثر انگشت در این سیستم امکان‌پذیر است، بلکه بعد از اینکه گوشی به طور کامل خاموش می‌شود، سازوكار پیاده‌سازی شده همچنان اجازه می‌دهد که کوشش‌های تصدیق هویت بدون محدودیت را، بدون نیاز به رمزعبور به آسانی انجام گیرد. این سیستم تصدیق اثر انگشت الحاقی و اتصال آن به برنامه‌های حساس مانند پی پال به هکرها یک دلگرمی‌ مضاعف را می‌دهد که به سادگی به جعل اثر انگشت مبادرت ورزند. 
در همین رابطه، سخنگوی پی پال در بیانیه‌ای به این گزارش آزمایشگاه واکنش نشان داده است و می‌گوید سیستم اثرانگشت برای جلوگیری از دستیابی ‌آسان هکرها به حساب‌های بانکی بوده و به صورت یکپارچه طراحی شده است. 
در ادامه این بیانیه آمده است، اسکن یک کلید رمزنگاری ایمن که به عنوان یک جایگزین برای رمزهای عبور مورد استفاده قرار می‌گیرد، به آسانی باز می‌شود. ما به سادگی می‌توانیم کلید یک دستگاه به سرقت رفته و یا گم شده را غیرفعال کنیم و شما می‌توانید کلید دیگری برای آن بسازید. پی بال همچنین از ابزارهای مدیریت خطر که برای پیشگیری از به وجود آمدن چنین مخاطراتی است، استفاده می‌کند. با این حال در مواردی که به ندرت ممکن است بروز کند و شامل حال کاربران عادی نمی‌شود، ممکن است نفوذگران از این سد ابزارهای امنیتی عبور کنند. 
همان‌گونه که شهریورماه گذشته Touch ID هک شد، حمله بر روی سیستم تشخیص اثرانگشت گالکسی S5 با استفاده از "نیرنگ چسب چوبی" انجام گرفته است. در این روش اثرانگشت بر روی یک ماکت با استفاده از چسب قلمکاری می‌شود. البته این تکنیک بر روی گوشی‌های آيفون عمل نکرده، اما بدون مشکل خاصی بر روی گوشی‌های S5 عمل می‌کند. 
چلبس در ادامه در پاسخ به این پرسش که آیا کاربران عادی نیز توانایی پیاده‌سازی چنین تکنیکی را دارند یا خیر می‌افزاید: برای افرادی که تصویر اثر انگشت آنها در بانک‌های اطلاعاتی جهانی به ثبت رسیده است (و یا حتی اثر انگشت آنها در ادارات ثبت شده باشد) و یا همانند روشی که من از آن استفاده کردم حمله امکان‌پذیر است. برای کاربران دیگر،که از تکنیک تشخیص اثر انگشت برای احراز هویت خود بر روی گوشی‌های همراه و یا دستگاه‌های دیگر استفاده می‌کنند نیز این خطر وجود دارد. 
او در ادامه می‌افزاید شرکت سامسونگ می‌توانست بر روی سیستم شناسايی اثر انگشت خود کار بیشتری کند، پیاده‌سازی یک سیستم محافظتی رمزعبور بعد از چند کوشش ناموفق از طرف کاربر که منجر به قفل کردن گوشی می‌شود، نمونه‌ای از این موارد است، مهندسان این شرکت بهتر است از ابزارهای سخت‌گیرانه‌تری برای جعل هویت استفاده کنند. 
چلبس انتقاد دیگری نیز نسبت به شرکت‌های سامسونگ، اپل و موتورلا و استفاده‌کنندگان سیستم‌های تشخیص هویت که بر مبنای اثر انگشت کار می‌کنند دارد و می‌گوید، عدم وجود روش‌های تشخیص هویت کاربر که با استفاده از آن بتواند اطلاعات را تغییر دهد، در این سیستم‌ها در نظر گرفته نشده است، به طوری‌که مانع از به سرقت رفتن اطلاعات شود. زمانی‌که هکری یک بار موفق به شکستن این سیستم تشخیص اثر انگشت شود، تا ابد می‌تواند از آن استفاده کند. او در ادامه می‌افزاید: رمزهای عبور در صورتی‌که به سرقت رفته یا گم شوند، می‌توانند تغییر کنند و حتی به صورت کاملا مخفیانه نگه داشته شوند، اما کاربر برای باز کردن دستگاه‌های مورد نیاز خود نیازمند لمس فیزیکی اثرانگشت خود با دستگاه است. کاربران باید در این مورد که اثرانگشت به تنهایی نمی‌تواند از آنها در برابر تهدیدات امنیتی محافظت به عمل آورد آگاهی داشته باشند به طوری که در مقایسه با رمزهای عبور قابل مقایسه نیستند. 

کلیدهایم را کجا گذاشته‌ام؟ این فرد را قبلا کجا دیده‌ام؟ نام آن بازیگر معروف در فلان فیلم چه بود؟ امروز چه کارهایی را باید انجام دهم؟ و مواردی از این دست.

آیا تاکنون از خود پرسیده‌اید که چگونه اطلاعاتی را که در طول روز به آن نیاز دارید، به یاد می‌آورید؟ هنگامی‌که قرار ملاقات‌ها، تاریخ تولد افرادی را که برای ما مهم هستند فراموش می‌کنیم یا اشیا را در اطراف خود گم می‌کنیم و یا نام اشخاص آشنا را فراموش می‌کنیم، تازه به اهمیت حافظه پی می‌بریم. مطالعات مربوط به حافظه، یکی از حوزه‌های با نفوذ و مورد علاقه محققان در روان‌شناسی شناختی است. موضوع روان‌شناسی شناختی کشف فعالیت‌های ذهنی یا فکری انسان است. روان‌شناسی شناختی در نیمه دوم قرن بیستم بین سال‌های 1950 تا 1970 مطرح شد و همگام با پیشرفت‌های فناوري، پژوهش‌های بسیار گسترده‌ای نیز در این حوزه انجام گرفت، به طوری که امروزه بر شاخه‌های مختلف روان‌شناسی سایه افکنده است. روان‌شناسی شناختی، ارتباط روان‌شناسی با سایر رشته‌های علمی‌ مانند عصب‌شناسی، زبان‌شناسی و رايانه را بیشتر کرده است. علوم شناختی که به‌طور ساده به صورت "پژوهش علمی‌درباره ذهن و مغز" تعریف می‌شود، شاخه‌ای میان‌رشته‌ای است که شعبه عام‌تری از دانش بشری است که مباحث روان‌شناسی شناختی به اضافه مباحثی از رشته‌های عصب‌شناسی شناختی، زبان‌شناسی شناختی، فلسفه ذهن و علم رایانه و هوش مصنوعی را در بر‌می‌گیرد. علوم شناختی به ما در درک این که فعالیت‌های شناختی انسان مانند ادراک، حافظه، زبان و حل مسئله، چگونه و توسط چه ابزار‌های زیستی صورت می‌گیرند و چگونه و تا چه حد می‌توانیم نظیر این فعالیت‌ها را با به کارگیری ابزارهای فیزیکی شبیه‌سازی کنیم، کمک می‌کند.
همه کارهایی که از ما سر می‌زند مانند دیدن، شنیدن، به خاطر آوردن، حرف زدن و حتی اعمال حرکتی مانند برداشتن یک استکان چای همه با فرآیند‌های شناختی همراه است. ما ضمن دریافت اطلاعات و رویدادهای طبیعی از محیط اطرافمان، آنها را از طریق فرآیندهای ذهنی‌مان، دگرگون، کم و یا زیاد می‌کنیم. به این ترتیب بازنمایی مناسبی ‌از آنها در ذهن خود پدید می‌آوریم. در واقع شناخت، ما را قادر می‌سازد تا به صورتی موفقیت‌آمیز، خود را با محیطی که در آن قرار داریم، انطباق دهیم. یکی از مزیت‌های عمده علوم شناختی این است که بلافاصله منجر به فناوری‌های شناختی می‌شود، یعنی در خدمت انسان قرار می‌گیرد تا کیفیت زندگی او را افزایش دهد.
 حتما تاکنون از خود پرسیده‌اید که روان‌شناسی شناختی چه کمکی به فهم پدیده فراموشی و تقویت حافظه می‌کند؟ در اولین قدم برای شناخت حافظه همان‌قدر که ضروری است تا بدانیم اطلاعات چگونه در حافظه وارد می‌شوند، به همان اندازه نیاز داریم که بدانیم چگونه اطلاعات از دست می‌روند و ما دچار فراموشی می‌شویم. معمولا دو نظریه برای فراموشی ارائه شده است (کرمی، 1383).
نظریه اول بر این باور است که موارد ذخیره شده در حافظه به سادگی پاک می‌شوند یا از بین می‌روند، مانند نوشته‌ای که در مقابل نور خورشید یا زیر باران قرار بگیرد و به تدریج محو و کاملا ناخوانا شود. این فراموشی در اثر گذشت زمان اتفاق می‌افتد. مگر آنکه برای نگهداری سالم آن کاری انجام گیرد.
 نظریه دوم معتقد است که موارد ذخیره شده در حافظه از بین نمی‌روند، بلکه با یادگیری‌های بعدی دچار وقفه می‌شوند. به عبارت دیگر فراموشی به دلیل مداخله محفوظات دیگر اتفاق می‌افتد.
اگر رد حافظه به طور خود به خودی محو شود و زوال یابد، عامل اساسی تعیین‌‌کننده برای میزان فراخوانی یا فراموشی اطلاعات، زمان سپری شده است. هرچه فاصله بین یادگیری و یادآوری طولانی‌تر باشد فراموشی بیشتر اتفاق می‌افتد. برای مثال شما خاطرات دوران کودکی خود را سخت‌تر از خاطرات چند روز گذشته به خاطر می‌آورید. یکی از راهبردهای نگهداری و حفظ آموخته‌ها و خاطرات گذشته تمرین و تکرار است. 
اگر فراموشی ناشی از اثر مداخله اطلاعات دیگر باشد، عامل اساسی باید حوادثی باشد که در این زمان اتفاق می‌افتد. هرچه حوادث مزاحم بیشتری اتفاق افتد فراموشی بیشتر می‌شود. برای مثال تصور کنید شما فیلمی‌را تماشا کرده‌اید که در آن شخص سارقی کیف زن جوانی را کنار بانک می‌دزدد. روز بعد، در صفحه حوادث روزنامه، گزارش یک کیف دزدی را در یک طلافروشی می‌خوانید. سپس اگر از شما سوال کنند که در فیلم، کیف زن جوان را در کجا ربوده بودند شما ممکن است دچار اشتباه شوید. 
اما پیرامون اینکه اطلاعات چگونه وارد حافظه ما می‌شوند؛ روان‌شناسان شناختی معمولا فرآیندهای اصلی حافظه را شامل سه نوع عملیات می‌دانند: رمزگردانی، اندوزش و بازیابی‌ (‌خرازی، 1387). این مراحل غالبا متوالی تلقی می‌شوند. در رمزگردانی، داده‌های حسی را به شکل بازنمودهای ذهنی در می‌آورید. اندوزش اشاره به این دارد که شما چگونه اطلاعات رمزگردانی شده را در حافظه خود نگهداری می‌کنید. بازیابی ‌اشاره به چگونگی دستیابی ‌به اطلاعات ذخیره شده در حافظه دارد. این فرآیندها با هم در تعاملند و به یکدیگر وابسته‌اند. یکی از علت‌های فراموشی ما این است که در هنگام رمزگردانی اطلاعات، ذهن ما در جاى دیگرى بوده است. وقتى شما بدون تفکر درباره عملى، آن را نا خود آگاه انجام مى‏دهید، در واقع آن را در ذهن خود ثبت نمى‏کنید؛ پس در آینده نیز چیزى را به خاطر نمى‏آورید. راه حل آن است که آگاهانه عمل کنید و اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافى توجه و حضور ذهن دارید. 
راهبردهای یادآوری و حفظ اطلاعات بر حسب سن، جنس، سطح تحصیلات، فرهنگ و زبان تفاوت می‌کنند (‌خرازی، 1387). یکی از راهبردهای عمومی‌ براى به خاطر آوردن هر موضوع جدید، آن است که آن موضوع جدید با موارد دیگرى که از قبل آن را مى‏شناختیم، یا آن را به راحتى به خاطر مى‏آوریم، مربوط کنیم. چرا ما به سادگى نقشه ایتالیا را به خاطر مى‏آوریم؛ اما به دشوارى مى‏توانیم شکل سرزمین‏هاى آلمان یا فنلاند را به یاد آوریم؟ زیرا معلم از کودکى به ما آموخت که ایتالیا شبیه یک چکمه است؛ یعنى شکلى که ما از قبل آن را مى‏شناختیم. 
برای تقویت حافظه، از قدرت تصویر ذهنى خود بیشتر استفاده کنید! متخصصان علوم شناختی مى‏گویند: هر چه به تصویر درآید، به سادگى به خاطر سپرده مى‏شود. 
راهبرد دیگری که برای تقویت حافظه توصیه می‌شود؛ ایجاد یک ارتباط و پیوند بین مفاهیم و رویداد‌های مختلف است. این راهبرد به شما کمک کند تا حافظه تربیت شده و قابل کنترلى را ایجاد ‏کنید که به دنبالش هستید. این پیوند یا اتصال معانى، ممکن است آگاهانه و در اختیار یا نیمه هشیارانه و نیمه آگاهانه باشد. تداعى معانى نیمه آگاهانه، یعنى همان تداعى‏هاى ناخودآگاهى که در ذهن شما میان کلمات یا حرکات یا تصاویر خاصى با یک خاطره یا معانى دیگر شکل مى‏گیرد. مثلا یادگیرى یک مطلب علمى در کلاس درس با حادثه‏اى که همان زمان موجب جلب توجه شما شده است، عجین مى‏شد و به محض یاد‌آورى تصویر آن حادثه یا جریان، آن مطلب علمى نیز در ذهن شما حضور مى‏یابد. 
بسیارى از این تصاویر جالب را مى‏توان به صورت خودآگاه و عامدانه به وجود آورد. تداعى معانى آگاهانه که کاملا در کنترل اراده و خواست ماست، همان نیروى اتصالى است که حافظه ما را بیدار کرده و پرورش مى‏دهد؛ پس ارتباط میان معانى برقرار کنید تا حافظه‏اى نیرومند به دست آورید. مثلا فرض کنید که مى‏خواهید معناى کلمه انگلیسیNew را به خاطر بسپارید؛ شما در ذهن خود با تکرار کلمه "نیو"، به یاد کلمه نو مى‏افتید. نو و تازه، معناى کاملا نزدیک به جدید، یعنى کلمهNew  دارد. سپس شما با نام "نیو" به یاد نو و در نتیجه به یاد جدید و تازه مى‏افتید.
نتیجه آنکه امروزه با پیشرفت‌های علوم و فناوری‌های شناختی، چیزی به نام حافظه ضعیف وجود ندارد. علوم شناختی، راهبردهای رمزگردانی و سامان‌دهی بسیاری را توصیه کرده است. شما می‌توانید با بهره‌گیری از این راهبردها، حافظه‌ای تربیت شده داشته باشید و بر فراموش‌کاری خود فائق آیید. 
 

تا چه اندازه با پدیده قطبش آشنا هستید؟ آیا می‌دانید که این پدیده فیزیکی است که باعث شده آسمان آبی به نظر برسد‌. در حقیقت باید بدانید که آسمان آبی نیست، بلکه بنفش است...!
در ادامه مقاله‌، به طور کامل توضیح خواهيم داد که چرا آسمان بنفش رنگ است و چرا به نظر ما آبی به نظر می‌رسد.

نور قطبیده و ناقطبیده
در ابتدا می‌خواهيم شما را با نور معمولی که در فیزیک (‌شاخه اپتیک‌) نور ناقطبیده نامیده می‌شود‌، آشنا کنيم.
نور خورشید، نمونه‌ای از نور ناقطبیده است که راستای انتشار آن، به طور اتفاقی تغییر می‌کند؛ منظور این است که در هر جهتی انتشار می‌یابد.
حال به عنوان مثال، اگر بخواهیم نور خورشید در راستای خاصی که مد نظر ماست، انتشار یابد، تیغه‌ای به نام پولاروید را در مسیر قرار می‌دهیم تا نور در راستایی که ما می‌خواهیم، منتشر شود. در این صورت به نور خارج شده از پولاروید، نور قطبیده گوییم.
پولاروید، شامل مولکول‌های پلیمر زنجیری درازی است که در کنار هم قرار گرفته‌اند. این مولکول‌ها دارای اتم‌هایی شبیه به ید هستند که در طول زنجیر قابلیت هدایت زیادی را به‌وجود می‌آورند. این مولکول‌های زنجیری دراز، طوری با هم، همخط می‌شوند که همه آنها تقریبا با هم موازیند. به علت قابلیت هدایت زیاد ایجاد شده به وسیله اتم‌های ید، میدان الکتریکی ورودی که موازی با مولکول‌ها، به پولاروید می‌رسد، جذب می‌شود. ورقه‌ای که دارای این‌گونه مولکول‌های پلیمری زنجیری دراز باشد که موازی با هم قرار گرفته‌اند، پولاروید نامیده می‌شود.
وقتی یک موج الکترومغناطیسی روی یک اتم یا مولکول بیفتد، با ابر الکترونی مقید به اتم یا مولکول تاثیر متقابل انجام داده و به آن انرژی می‌دهد. 
حال فرض کنید که یک باریکه نور معمولی (‌نور ناقطبیده‌)‌، از سوی خورشید روی مولکول نوعی گاز که در یکی از لایه‌های اتمسفر واقع است، بتابد. در این صورت آن مولکول خاص همانند یک تیغه پولاروید عمل کرده و نور ناقطبیده را قطبی می‌کند و در عین حال آن را تحت زاویه 90 درجه نسبت به نور فرودی، پراکنده می‌سازد. این نوع از قطبش، قطبش بر اثر پراکندگی نامیده می‌شود که در این نوع پراکندگی، امواج با طول موج کوتاه‌تر (‌انرژی بالا‌) بیشتر از امواج بلندتر (‌انرژی پایین‌)، پراکنده می‌شوند. تجربه نیز ثابت کرده است که پراکندگی با توان چهارم بسامد متناسب و با توان چهارم طول موج نسبت عکس دارد.
 


با توجه به نسبت فوق، نور بنفش که در انتهای طول موج کوتاه طیف الکترومغناطیسی قرار گرفته، تقریبا 10برابر بیشتر از نور قرمز که در انتهای طول موج بلند واقع شده، پراکنده می‌شود. برای هر شش رنگ طیفی، نور بنفش و آبی بیشتر از همه پراکنده می‌شوند. به ازای هر موج قرمز که در جو پراکنده می‌شود، 10 موج بنفش وجود دارد.
نسبت پراگندگی رنگ‌ها به همدیگر، در جدول زیر آورده شده است:
جدول يك
قرمز    نارنجی    زرد    سبز    آبی    بنفش
1    2    2.5    3    6    10




 
با وجود این ترکیب در پراکندگی، آسمان آبی به نظر می‌رسد. آیا این سوال برایتان پیش آمد که چرا با وجود پراکندگی بیشتر نور بنفش نسبت به رنگ آبی، آسمان را همچنان آبی مشاهده می‌کنیم؟
می‌دانیم که در داخل شبکیه چشم، سلول‌های حساس به نور قرار دارند. مقداری از نور توسط سلول‌ها جذب شده و بقیه آن از شبکیه عبور می‌کند. چشم انسان دارای دو نوع سلول بینایی است؛ نوع اول، سلول‌های استوانه‌ای است که فقط میزان روشنايی نور را تشخیص می‌دهند. وظیفه این نوع سلول‌ها تنها درک کلی موقعیت و اجسام اطراف چشم است. نوع دوم، سلول‌های مخروطی هستند که به رنگ حساسیت دارند و به صورت مجتمع در داخل لکه زرد قرار گرفته‌اند که محل کانونی شدن نور در چشم است. درون همه این سلول‌های حساس به طیف رنگی، رنگدانه‌ای به نام ردوپسین (‌یا ارغوانی بصری‌) قرار دارد. چون ردوپسین نسبت به نور بنفش حساسیت کمتری نسبت به آبی دارد، آسمان را در روز روشن، به رنگ آبی می‌بینیم، در حالی که باید بنفش دیده شود!
بسته به ضخامت ذرات موجود در اتمسفر، میزان پراکندگی متفاوت خواهد بود. در روز که ضخامت ذرات موجود، کمتر است، پراکندگی رنگ‌های قرمز، نارنجی، زرد و سبز بیشتر خواهد بود. به همین دلیل آسمان را به رنگ آبی می‌بینیم (‌البته در حقیقت بنفش رنگ است!). قرص خورشید در این وضعیت به رنگ سفید و آسمان اطراف، به رنگ آبی است.
هنگام غروب نیز به دلیل افزایش ضخامت ذرات، بنفش و آبی پراکنده شده و رنگ‌های قرمز، نارنجی، زرد و سبز به بیننده می‌رسد. درست قبل از غروب، ضخامت گرد و غبار از 10 تا 100 میکرومتر تغییر می‌کند؛ در نتیجه، همه رنگ‌ها به جزء قرمز، پراکنده می‌شوند. در این لحظات قرص خورشید قرمز رنگ و محیط اطراف آن به رنگ قرمز و نارنجی دیده می‌شود.

انسان‌ها در هر سنی دچار درد می‌شوند. هر چند برخی افراد طوری متولد می‌شوند که احساس درد ندارند. ممكن است چنین چیزی عالی به نظر برسد، اما این افراد ممکن است بدون آنکه متوجه باشند به خود آسیب برسانند، چرا که درد ندارند تا به عنوان یک سیستم هشداردهنده عمل کند. درد وظیفه مهمی ‌در حفاظت از ما از آسیب به عهده دارد، اما این امر واقعا فقط در مورد درد حاد صدق می‌کند. به نظر نمی‌رسد در دردهاي مزمن کاربرد مفیدی داشته باشد.
به هنگام درد، آسیب بافتی، حسگرهای کوچکی را در سراسر بدن برمی‌انگیزد که در اصطلاح به آنها گیرنده‌های آسیب1 می‌گویند. این اولین مرحله از تجربه درد است. وقتی بافت آسیب می‌بیند، پیامی‌ در طول عصب‌های متصل به نخاع منتشر می‌شود. از بسیاری جهات این همانند اتفاقی است که در سیستم تلفن می‌افتد. پیام‌های الکتریکی در طول خطوط تلفن حرکت کرده و مبادله می‌شوند و برای مغز انسان هیچ معنایی ندارند، تا اینکه توسط گوشی تلفن به صوت تبدیل شوند. همین رویداد در مورد پیام‌های عصبی صدق می‌کند. 
تنها زمانی که ‌این پیام‌های الکتریکی به مغز می‌رسند، تفسیر شده و درد ادراک می‌شود. این امر خیلی سریع اتفاق می‌افتد؛ مثلا فکر کنید با چه سرعتی می‌توانید دستتان را از آب جوش دور کنید.
در فهم اینکه بدن چطور درد را احساس می‌کند؛ دومین ناحیه مهم نخاع2 است. نخاع مجموعه‌ای از اعصاب و سلول‌های اختصاصی است که درون ستون مهره‌ها جای دارند. نخاع همانند یک پایانه پیچیده تلفن است که اطلاعات نقاط مختلف بدن را گرفته و هدایت و کنترل می‌کند.
 در کف جمجمه، نخاع به ناحیه‌ای وصل می‌شود که ما آن را ساقه مغز3 می‌نامیم که قسمت پايینی مغز است. ساقه مغز بخش بسیار پیچیده و درهم تنیده‌ای از مغز است که پیام‌های الکتریکی را از سراسر بدن دریافت می‌کند. این بخش نقش صافی را برعهده دارد که تصمیم می‌گیرد کدام پیام‌ها به سمت مغز حرکت کنند (شکل شماره 1).
چنین نیست که هر پیامی ‌بلافاصله به مغز فرستاده شود، همه آنها به نخاع می‌رسند، اما به شیوه‌های مختلف ورود آنها به مغز مسدود می‌شود. در سال 1965 دو دانشمند معروف به نام‌های پروفسور رونالد ملزک4 و پروفسور پاتریک وال5 اظهار داشتند که درون نخاع دروازه‌ای وجود دارد که اجازه می‌دهد پیغام‌ها از آن گذشته و به مغز برسند.  اگر این دروازه بسته باشد، پیام‌ها به مغز نخواهند رسید و درد احساس نمی‌شود.
این موضوع به توجیه برخی موقعیت‌ها کمک می‌کند. مثلا اگر بخشی از بدن را بعد از صدمه دیدن بمالیم، درد ممکن است نسبتا به سرعت برطرف شود و احساس کنیم بهتر شده‌ایم. به نظر می‌رسد مالش دادن، اعصابی را تحریک می‌کند که حامل درد نیستند اما با گذر از نخاع و بستن "دروازه" اجازه ورود پیام‌های عصبی حاوی درد را نمی‌دهند.
اطلاعاتی که از سوی مغز به سمت پائین می‌آیند نیز ممکن است به باز یا بسته شدن "دروازه" کمک کند. اگر به چیزی که برای شما مهم است "توجه" کنید و حواستان جای دیگری باشد آن گاه اطلاعات مربوط به "توجه" که از مغز به سمت نخاع حرکت می‌کند، "دروازه" را به روی پیام‌های درد می‌بندد و درد کمتری احساس خواهد شد. همین طور اگر توجه و نظر خود را روی یک جراحت متمرکز کنید احتمالا دروازه باز می‌شود و درد بیشتری احساس خواهید کرد.
متاسفانه مسدود کردن این دروازه به اراده ما نیست، اما به نظر می‌رسد چنانچه مغز حس‌های عادی مثل حرکت، لمس و فشار را دریافت کند و یا به افکار غیر از درد بپردازد، آنگاه کمتر درد را ادراک می‌کند. بنابراین فعال باقی ماندن به طور معقول و تمرکز روی مسائلی غیر از درد می‌تواند مفید باشد.
سرانجام ساقه مغز درد را به ناحیه‌ای از مغز موسوم به نیم کره‌های مغزی می‌فرستد. فقط در این ناحیه است که علائم درد در قالب آن نوع دردی که ما با آن آشنا هستیم، احساس می‌شود. در سطح مغز6 است که معنایی از درد ساخته می‌شود و ما درد را ادراک می‌کنیم. سعی می‌کنیم بفهمیم درد برای ما و دیگری چه معنایی دارد. درد از کجای بدن نشأت می‌گیرد؟
 آیا باید نگران آن باشیم یا درد فقط یک التهاب خفیف است که می‌توان آن را نادیده گرفت؟ اگر دردی باشد که پیش از این سابقه نداشته باشد (درد حاد) ممكن است نگران‌کننده‌تر از دردی باشد که حاصل عود یک درد کهنه (درد مزمن) است. 
همچنین هنگامی‌که درد فعالیت‌های روزانه شما را محدود کند و یا شما را از انجام فعالیت‌ها و ورزش‌های مورد علاقه‌تان بازدارد ممکن است بیشتر برایتان آزاردهنده باشد. همچنین هنگامی‌که اطلاعات کافی راجع به دردتان ندارید و تصاویر سی تی اسکن چیزی را نشان ندهند، احتمالا افکار و تصورات شما به هر سو کشیده می‌شوند و شاید رنج بیشتری را متحمل شوید.
پس از گذشت مدت زمانی، شناسایی و تفکیک این احساسات و افکار قوی از درد بسیار سخت خواهد شد. درست همان‌گونه که نمی‌توانید مواد تشکیل‌دهنده یک کیک را از هم جدا کنید، جدا کردن درد از هیجانات، افکار، باورها و اثر آنها روی زندگی شما ممکن است سخت باشد.

ادامه مطلب ...